Bij tekenen en schilderen doe je eigenlijk niets anders dan de werkelijke 3D wereld op een 2D oppervlak weer te geven.

Het verschil tussen een goede tekenaar en een beginner is de kennis welke hij of zij heeft over de basisbeginselen. 

Er zijn ontelbare boeken op de markt die je van alles uitleggen over elk mogelijk teken onderwerp. Maar wat zijn nu de essentiële basisprincipes?

Want als je weet wat je moet leren, kun jezelf je eigen lesprogramma bij elkaar zoeken. Je hoeft namelijk niet naar de kunstacademie om goed te leren tekenen. 

Hieronder vind je een kort overzicht welke ik voor je op een rij hebt gezet, om kennis te maken over de basisfundamenten. Dit vergt als een korte introductie naar het betreffende onderwerp. En lees gerust verder.  

Want door een goede basis te ontwikkelen is het mogelijk om duidelijk en mooie tekeningen en/ of schilderijen te maken. 

Als je de basis blijft oefenen beloof ik je dat de wereld er anders gaat uitzien. En ik ben de wereld een mooiere plek gaan vinden naarmate ik er iets meer over weet.

Kunstenaars gebruiken deze brede basis om de ontzettend complexe realiteit te ontleden naar hun eigen belevingswereld.

Het is zaak dat je altijd nieuwsgierig blijft en kritisch blijft kijken naar je eigen werk. Door de onderstaande basis te leren, en je de regels eigen te maken. Weet je later welke regels je moet breken om prachtig werk te maken. 

Maar vergeet niet dat alle basisbeginselen even belangrijk zijn. Het ene onderwerp is niet minder belangrijk als het andere. Door een perfect samenspel van deze onderwerpen kan je hoogstaand realistisch werk afleveren.

Ik zal je niet verder ophouden en wil je graag introduceren aan de onderstaande basisbeginselen. 

Constructie | bouwen met geometrische vlakken en vormen

Constructie is eigenlijk niets meer dan grote basisvormen en vlakken op papier zetten, zodat je de goede verhoudingen en een lijkende tekening krijgt.

Deze vaardigheid begint bij het leren zien van je onderwerp, of dit nu een landschap is of een dier. Je zult het tekenonderwerp moeten zien in grote volumes welke daarna van groot naar klein verfijnd. 

Want uiteindelijk als de basis verhoudingen en geometrische vormen niet kloppen, kan het zijn dat je onderwerp je gek aankijkt.

Leren zien is eigenlijk een vaardigheid die je constant moet trainen, en ikzelf betrap me erop dat ik wanneer ik niet aan het tekenen ben toch de wereld continue aan het analyseren ben.

Als je bijvoorbeeld een hond tekent is het verleidend om gelijk de vacht te tekenen of het oog helemaal af te tekenen. 

Een goed tekenaar versimpeld de werkelijkheid en het is belangrijk dat een tekenaar hier zichzelf in traint. 

En dit telkens proberen terug te brengen naar algemene vormen.

Naast het goed leren kijken is het daarna een kunst om deze vormen goed op papier te zetten.

Veel blijven tekenen is noodzaak om de hand-oog coördinatie te blijven oefenen. Wanneer je dit niet regelmatig tekent zul je zien dat lijnen niet meer zo vloeiend op papier gezet worden.

Blijf daarom ook de basisoefeningen doen.

Meer lezen over leren zien, klik hier.

Meer lezen over constructie, klik hier. 

Meer lezen over basisoefeningen, klik hier

Perspectief | Voorwerpen in ruimtelijk perspectief

Naast een goede constructie is het ook belangrijk dat jouw teken onderwerp goed in de ruimte wordt weergegeven.

Of dit nu om een landschap of dagelijks voorwerp is, perspectief regels zorgen ervoor dat het onderwerp realistisch op papier is weergegeven.

Waarschijnlijk pas je perspectief toe in je onderbewuste, maar het wordt pas echt effectief als je de regels kent en deze kunt toepassen. Wees je bewust van hoe iets eruit moet zien in een 3d ruimte. 

Want dan is het zelfs mogelijk om vanuit je verbeelding landschappen of wezens te tekenen. 

Als beginnend tekenaar hoef je niet alles te weten over perspectief, maar een goede basis kennis kan je enorm helpen om de wereld realistischer op papier te zetten. 

Meer lezen over perspectief klik hier.

Compositie | Visuele communicatie door beeldplaatsing

Compositie is een van de meest vergeten aspecten voor tekenaars. Beroemde schilders besteden soms wel honderden tekeningen om hun schilderij te leren kennen en vooraf gaand de compositie te plannen. 

Het goed ordenen van de beeldelementen op papier aan de hand van een vooropgesteld plan kan een tekening doen slagen. 

 Als je als schilder of tekenaar een goede compositie beheerst hoeven je tekentechnieken niet eens heel sterk te zijn. Je perspectief of anatomie hoeft niet te kloppen als je compositie maar goed is. 

Binnen compositie zijn er standaarden of basisprincipes waaraan je je kunt houden. Maar grote schilders en tekenaars hebben compositie zo eigen gemaakt dat ze uiteindelijk meer op gevoel en ervaring kunnen werken.

Meer lezen over compositie, klik hier.

Licht & Schaduw en Toon | Basis van licht en lokale kleur

Voor schaduw (claire-obscur) en toon (Notan) heb ik twee verschillende blogposts geschreven. Omdat wanneer je het verschil tussen deze twee kent de wereld in jouw tekening meer tot leven kan brengen. 

Voor allebei is een goede basis nodig over de kennis van licht. Alles wat wij om ons heen zien is namelijk reflecterend licht van objecten in de fysieke wereld.

Dit licht valt op ons netvlies en onze hersenen vertalen dit naar de ‘werkelijkheid’ die wij om ons heen waarnemen. 

En als we tekenen proberen we deze werkelijkheid naar een 2D oppervlak te vertalen. Dus in de basis tekenen we alleen maar reflecterend licht. 

Voor mij is dit een eye-opener geweest omdat ik door de regels van het ‘licht toe te passen. Makkelijker de ‘werkelijkheid’ kan vertalen naar het papier.

Ik weet dus automatisch dat er op een object een middentoon, schaduwvorm en hooglicht aanwezig is. Zo is het mogelijk om eventuele onjuistheden te analyseren. 

Door objectief naar mijn tekening te kijken en door systematisch te kijken of de belichting klopt kan ik zelf fouten uit mijn tekening halen. 

Wanneer je de basisprincipes van licht begrijpt, is het mogelijk om nog een stap verder te gaan.

Door de Toon of Notan aan te passen op je tekening kun je de wereld of verhaal binnen jouw tekening/ schilderij manipuleren om nog meer sfeer of nadruk op een idee te leggen.

Meer lezen over licht en schaduw, klik hier;

Meer lezen of toon of Notan, klik hier;

Kleurenthoerie | Sfeer in je tekening of schilderij

Het gebruik van kleur binnen een schilderij of tekening kan ontzettend belangrijk zijn om bijvoorbeeld een gevoel over te willen brengen. Of om je object leven in te blazen.

Door te werken met complementaire kleuren kun je in plaats van te werken met toon ook contrast bereiken. 

Zo zijn er tal van voorbeelden om kleur binnen je werk te gebruiken. In de blogpost over kleur leg ik alleen de basis uit zonder toon of andere vormen van licht te behandelen. 

Meer lezen over kleur, klik hier.

Anatomie | De basis van elke realistische tekening

Eigenlijk is anatomie een verlengde van constructie, omdat je bij een anatomie studie de vormen probeert te versimpelen. 

Ik benoem anatomie wel in dit rijtje omdat het mij ontzettend heeft geholpen in het leren zien van de wereld. 

Want als je namelijk de anatomie van een dier of persoon kent. Is het makkelijker inbeelden over hoe je deze kunt tekenen.

De manier van lopen of bewegen heeft alles te maken met bewegingsvrijheden die een skelet heeft. 

Of als je een actie foto hebt en je ziet de spieren onder de huid zitten, kan dat veel vertellen over de situatie waarin het onderwerp zich bevindt. 

Een stukje anatomische kennis van jouw onderwerp, kan helpen om het realistischer over te laten komen.

Je hoeft niet de anatomie van het hele dierenrijk uit je hoofd te kunnen. Maar als je portretten tekent, maak er dan noodzaak van dat je de menselijke schedel vormen kent.