02 – Wat is tekenen?

Tekenen is niets anders dan strepen zetten op papier of een ander oppervlak en hiervoor gebruiken we een potlood pen of een kwast. 

Het expressief uiten van onze gedachten en creativiteit doen we al ontzettend lang, dit weten we al sinds de eerste grottekeningen van duizenden jaren geleden. 

Het middel tekenen wordt door iedereen anders beoefend maar het kan een krachtig hulpmiddel zijn om beter te kunnen communiceren of je gedachten op een rij te zetten. Daarnaast is het ook naast taal een expressie middel om je creativiteit te uiten. Voor mij is het ook een vorm van ontspanning. In mijn geval pak ik vaak een schetsboek ipv dat netflix aan gaat. 

Leren zien

Als je hebt besloten tekenen een serieuze kans te geven, dan zul je merken dat je de wereld anders om je heen gaat bekijken. En dit is een van de waardevolste facetten die tekenen mij heeft meegegeven. 

Als je goed om je heen gaat kijken zul je merken dat de wereld vol bijzondere informatie zit. En naarmate ik steeds verder kwam op mijn teken ontdekkingstocht. Merkte ik ook dat tekenen steeds meer emoties in mij losmaakte. Door meer kleur te introduceren en met licht in je tekening te spelen kun je verhalen gaan vertellen met vele emoties. 

Als je net begint met tekenen geeft het al veel voldoening als je tekening ergens op lijkt. Tekenen is niet alleen leuk, het kan ontzettend frustrerend zijn bij tijden. Aan het begin zal je merken dat je tekent vanuit je eigen perceptie en dit is vaak een versimpelde weergave van de realiteit. 

Ons brein kan zich ontzettend goed aanpassen aan nieuwe situaties, als je voor het eerst een nieuwe situatie tegenkomt dan ben je alert. Je hersenen proberen wijs te worden van wat het via zijn zintuigen mee maakt. Deze maakt hier een abstract concept van en slaat dit op, daarom leven we vaak in een ‘sleur’ of automatische piloot. 

De wereld is een verwarrende plek en kan als je deze probeert te vertalen op tekening moeilijk zijn. Als je goed ‘realistisch’ wilt leren tekenen, dan moet je opnieuw de wereld leren zien. Door je visuele bibliotheek te vullen word het steeds makkelijker om goede tekeningen te maken. 

Visuele bibliotheek

Een visuele bibliotheek is een mentale opslag van onderwerpen, je brein creëert door analyse van de realiteit een mentale kopie in je hersenen. 

Iedereen heeft een visuele bibliotheek, welke allemaal verschillend gevuld is. Hierin worden visuele beelden, ervaringen en ervaringen die men in zijn bestaan opdoet. 

Tijdens het tekenen kan je de visuele bibliotheek gebruiken om landschappen, composities en andere onderwerpen op te roepen. 

Je kan deze ook gebruiken om de wereld om je heen beter te begrijpen en het verhaal van jouw tekening naar je hand te zetten. Het wordt makkelijker om duidelijke verhalen te vertalen. De bouwblokken uit de realiteit vertaal je naar informatie die je opslaat in de visuele bibliotheek. 

Door veel te schetsen en te analyseren, leer je patronen en stijlen te herkennen die je hersenen automatisch opslaan in je visuele bibliotheek. Hierdoor ontwikkel je mentale gereedschappen die jou gaan helpen om je creativiteit te kunnen uiten. Zo zul je het vermogen krijgen om onderwerpen te begrijpen en te manipuleren naar iets bijzonders. 

Als je een alledaags voorwerp wilt tekenen (bijvoorbeeld een appel), kun je zonder deze gezien te hebben al een realistische voorstelling maken van het onderwerp. Een appel is nog maar een simpel onderwerp, maar je kan zelf een hele eigen wereld bedenken en realiseren op tekening. 

Oefening: Observatie & Visualisatie 

Benodigd: Papier/ grafietpotlood en een leuk teken onderwerp

Stap 1: Zoek een leuk onderwerp om te tekenen.

Dit kan van alles zijn maar houd het voor nu makkelijk. Dus kies je huisdier, kleding, plant of ander alledaags voorwerp. 

Stap 2: Observeer het onderwerp voor een bepaalde tijd, dus 1 of 2 minuten. 

Let hierbij als eerste op verhoudingen en zoom daarna in op textuur, achtergrond, vormen,kleuren en schaduwen. Probeer je te focussen op het onderwerp en kijk er aandachtig naar. 

Stap 3: Tekenen zonder te kijken.

Zet voor het tekenen een tijdslot, dus weer 1 of 2 minuten. Probeer een snelle schets te maken en zet zoveel mogelijk informatie van het onderwerp op papier. Zet eerst de verhoudingen van de onderlinge vormen goed neer en zet daarna de overige informatie neer (zoals toon, schaduw en textuur). 

Stap 4: Kritisch kijken

Vergelijk je tekening met het onderwerp, kijk kritisch naar wat je mist of eventuele verhoudingen/ vormen die je niet goed hebt getekend. Pak een donkerder grafiet potlood om je tekening aan te passen en eventueel iets toe te voegen.

Door je tekening aan te passen veranker je het onderwerp in je visuele bibliotheek. Zorg wel dat je realistisch blijft naar hoe je jezelf kritiek geeft. Wees niet te streng als je veel fouten maakt, we doen deze oefening namelijk om te leren. 

Stap 5: Herhaling

Deze oefening kan je talloze keren herhalen op eindeloos veel onderwerpen. Kijk ook waar je zwaktes liggen, om je visuele bibliotheek aan te vullen. Je kunt deze oefening dus gebruiken om losse texturen, verhoudingen, vormen, toon, kleur, schaduw en composities te oefenen. 

Blijf vooral nieuwsgierig!

Actie:

Probeer bovenstaande oefening te voltooien

Leave a Comment